Kinoa (Quinoa) nədir?Kinoa (Quinoa) buğda cinsindən olan, lakin çiçək açan və həzmi asan, yüngül, ləzzətli bir taxıl növüdür. 120 növü olmasına baxmayaraq, bilinən üç növü istifadə edilməkdədir. Ağ, qırmızı və ya bozaçalar.
Dadlı.Az təqdim edir.
Kinoa ölkəmizdə daha yeni tanınan bir qida növüdür. Dünyada isə artıq bilinir və hətta 2013-cü il Birləşmiş Millətlər tərəfindən "Kinoaİli” elan edilmişdir.
Ölkəmizdə hələ istehsalı yoxdur və idxal edilir (olduqca bahadır) Cənubi Amerikanın Qərb Sahilindəki And Dağları bölgəsində yetişir. Peru və Boliviyadan idxal edilən Kinoa Avropa və Amerikada bir neçə ildir ki, böyük maraq görür.
Kinoanı ilk kimlər istifadə etmişdir ?Kinoa Latın Amerikada 7 min il əvvəl İnklər tərəfindən yetişdirilmiş bir taxıl növü olmuşdur. Bir dövr Cənub Amerika xalqı İnklərinin ən əhəmiyyətli qida qaynağıymış. Mayalayar ilə əlaqədar araşdırmalar müddətində yeni-yeni kəşf edilməyə başlanmış və Kinoanın sirri də beləcə ortaya çıxmışdır.
Kinoanın başqa qidalarla müqayisəsi.Müasir tibb kinoayı uzun və sağlam yaşayanları araşdırınca daha da yaxından tanıdı. Buğdadan iki misli, düyüdən də çox daha çox taxıl ehtiva edir. Susam ailəsindən gələn Kinoa eyni zamanda bir maqnezium qaynağıdır. Tam taxıllarda ümumiyyətlə heyvanlarda olan amin turşuları yoxdur ya da yox deyiləcək qədər azdır. Kinoa heyvani qida qaynaqları olan tək taxıl növüdür. Süd, qatıq, toyuq, ət kimi heyvani məhsullarda olan amin turşuları, hətta cücərdirilmişsə ətdən belə daha qiymətli zülal var. Ehtiva etdiyi kalsium isə bir stəkan süddəki kalsiumdan daha çoxdur.
Kinoanın qida dəyəri nə qədərdir?100 qram Kinoada 372 kalori var. 5.80 qram yağ, 69 qram karbonhidrat, 6 qram lif ehtiva edir. A, B, C, D və K kimi haradasa bütün vitaminləri ehtiva edən kinoada xolesterol yoxdur. 100 qram Kinoanın bəzi növlərinin yüzdə 20-si zülal ehtiva edir. Əgər cücərdilərək istifadə edilsə qida dəyəri daha da artır. Cücərdirilmiş kinoanın qida dəyəri ətdən daha yüksəkdir.
"Bir çox xəstəliyin qarşısını alır” deyilir , xüsusiyyətləri nədir ?Kinoanın ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti "super oksid dismutaz” fermenti ehtiva etməsidir. Bu ferment yaşlanmağı gecikdirir, dərini qocalmağa qarşı qoruyur. Toxu yenilənməsini təmin edərkən, sərbəst radikalların verdiyi zərərdən müasir həyatın hüceyrələri əldən salmasına qədər qoruyur. Beləcə son zamanlarda sıxlıqla görülən xərçəng xəstəliyinin də önlənməsinə köməkçi olur. Döş xərçəngini qabaqlayıcıxüsusiyyətə sahibdir; ürəyi də qüvvətləndirir."Kuersetin” adlı maddə də kinoayı imtina edilməz edir. Kuersetin anti oksidant olmasının ilə bərabər, bahar allergiyalarına qarşı da yaxşı təsir edir.
Tərkibində "Gluten” varmı?"Gluten” taxıllarda olan və un yoğurulduğunda xəmirə yapışqan forması verən zülaldır. Çölyak xəstələri unlu məmulatlar istehlak etdiklərində problemlər yaşaya bilərlər. Kinoa gluten ehtiva etmədiyi üçün allergiyası olanların zülal və karbonhidrat ehtiyaclarını qarşılayır. Gluten ehtiva etmədiyi üçün, gluten allergiyası olanlar üçün də mükəmməl bir qidadır. Gluten narahatlığı olanların hər şəkildə istifadə etmədən əvvəl həkimlə məsləhətləşmələrini tövsiyə edirik.
Kimlər istehlak edir və necə istehlak edilməlidir?Kinoa yarma konsistensiyasında bir taxıl cinsidir.Kəskin bir dadı ya da qoxusu yoxdur. Özünəməxsus bir aroması var. Qaynadıldıqdan sonra salatlara əlavə olunaraq soyuq da yeyilə bilir. Eyni zamanda tərəvəz, ət, balıq, toyuq kimi yeməklərə xoş bir dad verir. Kinoa plovdan salata qədər bir çox yeməyə əlavə olunur. Şorbaların içərisinə qoyula bilir. Qovurub iri iri döyüldüyündə müslilərə qatıla bilir. Un halına gətirilsə, peçenye, keks, xəmir işlərində, çörək istehsalında istifadə edilə bilir. Qarnir olaraq isə yeməklərə ləzzət verir. Kuskus kimi bişirilib sadə yağ ilə bənövşəyi olana qədər qovrulub yemək kimi yeyilə bilər.
Kinoa zəngin zülal qaynağı olduğu üçün vegeterian bəslənənlər üçün ideal bir qida mənbəyidir. Yüksək dəmir ehtiva etdiyi üçün də dəmir əksikliyi səbəbiylə qansızlık problemi yaşayanlar kinoayı sıxlıqla istehlak edə bilər. Kinoa qəbizlik çəkənlərə də tövsiyə edilir.
NASA tərəfindən uzun kosmos uçuşlarında bəslənmə məqsədiylə yetişdirilən taxıl növü olması haqda məlumatlar da vardır.
Etiketlər: Kinoa, ehtiva, taxıl, istifadə, Kinoanın, yoxdur, bilir, qədər, istehlak, zülal, tərəfindən, dəyəri, kinoayı, növüdür, allergiyası, əlavə, etdiyi, olanların, ətdən, idxal